نمونه اي از ورق ها كه در صنعت ساختمان سازي از آن استفاده مي شود و كاربرد بسيار زيادي دارد ورق هاي آلومينيومي آجدار مي باشد. اين ورق ها در شكل هاي متنوعي توليد و ساخته مي شوند و كاربردهاي زيادي دارند. طراحي هايي كه براي اين ورق ها در نظر گرفته شده است، همه مهندسي شده مي باشد و به گونه اي است كه مقاومت بالايي دارند و در برابر آب باران استحكام خود را از دست نمي دهند.
اشكالي كه روي سطح اين ورق هاي آلومينيومي ايجاد شده است، به صورت بادامي شكل مي باشد و همين موضوع سبب شده است، تا از ورود آب باران به داخل آن جلوگيري شود. اين ورق ها بيشتر در سطوحي استفاده مي شوند كه شيب دارند و يا به پرتگاه نزديك هستند. در ادامه اين مقاله مي خواهيم در مورد انواع ورق هاي آجدار آلومينيومي براي شما توضيح دهيم و از كاربردهاي آن براي شما بگوييم.
ورق‌هاي فلزي كاربرد گسترده‌اي در صنعت دارند. يكي از انواع اين محصولات، ورق آجدار است كه به سبب ناهمواري‌ها و اشكال برجسته‌اي كه در سطح دارد، به هدف كاهش اصطكاك استفاده مي‌شود. اين ورق‌ها از جنس فلزات مختلفي از جمله آلومينيوم ساخته ميشوند. ورق‌هاي آجدار آلومينيومي با نام ورق آلومينيومي بدون لغزش نيز شناخته شده‌اند. آلومينيوم، فلزي با وزن سبك است. به همين جهت ورق آلومنيوم آجدار در دسته ورق‌هاي فلزي سبك قرار مي‌گيرند؛
همچنين آلياژهاي آلومينيوم قابليت شكلپذيري بالايي دارند و اين ويژگي مطلوب فلز آلومينيوم باعث مي‌شود، امكان ساخت مقاطع پيچيده و مختلف از آن مهيا شود. از طرفي، نقطه ذوب پايين فلز آلومينيوم سبب مي‌شود كه انرژي كمتر و در نتيجه هزينه كمتري براي ذوب شمش‌هاي آن صرف شود. اين ورق‌ها بسته به كاربرد، در رنگ، سايز، ابعاد و ضخامت‌هاي مختلفي توليد ميشوند. در اين مقاله از آهن آنلاين به بررسي ورق آلومينيوم آجدار، نحوه توليد، مزيت‌ها و كاربردهاي آن خواهيم پرداخت.
ورق آلومينيومي آجدار به صورت رول و در ابعاد و ضخامت‌هاي مختلف توليد و عرضه مي‌شود. در توليد ورق آجدار آلومينيومي استانداردهاي بين‌المللي ASTM B 209M و BS 1470i را به كار مي‌گيرند. آج‌ها در اين محصولات، بسته به كاربرد مي‌توانند اشكال گوناگوني داشته باشند. ضخامت استاندارد ورق آجدار آلومينيوم ۳، ۵، ۶، ۷، ۸ و ۱۰ ميليمتر است كه اين قضيه قابل بسط دادن به اقسام ورق و در تعيين قيمت ورق آجدار و نوع آلومينيوم آن موثر مي‌باشد. وزن اين ورق‌ها با توجه به طول، عرض و ضخامت آنها تعيين مي‌شود.
سرتيترها
- براي ساخت ورق آلومينيوم آجدار از چه آلياژهايي استفاده مي‌شود؟
- ورق آلومينيوم آجدار چگونه توليد مي‌شود؟
- مزيت‌هاي استفاده از ورق آلومينيوم آجدار
- ابعاد استاندارد ورق آلومينيوم آجدار
- انواع رايج ورق آلومينيوم آجدار
- كاربردهاي ورق آلومينيوم آجدار
- جمع‌بندي
براي ساخت ورق آلومينيوم آجدار از چه آلياژهايي استفاده مي‌شود؟
ورق آلومينيوم آجدار در دسته ورق‌هاي رنگين در بين انواع ورق، قرار مي‌گيرد. هر چند كه اين محصولات مي‌توانند به هر دو صورت رنگي و بي‌رنگ توليد شوند. آلياژهاي آلومينيوم مورد استفاده در صنايع مختلف به دو دسته آلياژ آلومينيوم ريختگي و آلياژ آلومينيوم كارپذير تقسيم ميشوند. آلياژهاي ريختگي همانطور كه از نام آنها پيداست، جهت توليد قطعات با اشكال و زواياي مختلف به روش ريخته‌گري مناسب هستند، زيرا مذاب اين آلياژها داراي ويژگي‌هايي مانند سياليت بالا است.
اين دسته از آلياژهاي آلومينيوم به ۹ گروه دسته‌بندي ميشوند كه مطابق با استانداردهاي مختلفي نامگذاري شده‌اند. دسته دوم آلياژهاي آلومينيوم كارپذير هستند كه براي ساخت مقاطع مختلفي مانند ورق و پروفيل مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين دسته به هشت گروه ۱۰۰۰ تا ۸۰۰۰ تقسيم‌بندي مي‌شود. آلياژهاي گروه ۱۰۰۰ فاقد عناصر آلياژي است و با نام آلومينيوم خالص تجاري شناخته شده است. گروه‌هاي بعدي داراي عناصر آلياژي مختلفي هستند و به همين دليل داراي خواص و كاربردهاي مختلفي هستند. از آلياژهاي كارپذير گروه ۲۰۰۰ تا ۸۰۰۰ جهت توليد ورق آلومينيوم آلياژي استفاده مي‌شود. به همين دليل اين گروه‌ها به ورق آلومينيومي آلياژي معروف هستند.
بيشتر بخوانيد: ورق آلومينيوم رنگي
ورق آلومينيوم آجدار چگونه توليد مي‌شود؟
ورق آلومينيوم آجدار با انجام پروسه‌اي روي ورق آلياژي آلومينيوم توليد مي‌شود. براي توليد ورق آلومينيوم آلياژي ابتدا تختال آلومينيوم با آناليز شيميايي مورد نظر توليد مي‌شود. اين كار ابتدا با حرارت دادن و ذوب شمش آلومينيوم و سپس افزودن عناصر آلياژي مورد نياز انجام مي‌شود تا آلياژ نهايي مذاب به‌دست آيد. تركيب شيميايي مذاب آلومينيوم توليد شده، با استفاده از دستگاه‌هاي كوانتومتري كنترل مي‌شود و سپس به شكل تختال در قالب‌هاي عمودي با ابعاد مشخص ريخته مي‌شود.
پس از اينكه تختال به يكي از روشهاي خنك‌سازي منجمد شد، از قالب خارج مي‌شود. با داشتن تختال آلومينيوم با آناليز شيميايي مورد نظر، مراحل توليد ورق آجدار آلومينيوم انجام مي‌شود. همانطور كه مي‌دانيم، فلز آلومينيوم در مقايسه با فلزاتي مانند فولاد بسيار نرم و انعطاف‌پذير است، بنابراين با حرارت دادن تختال‌هاي آلومينيومي و انجام پروسه نورد گرم روي آنها، به راحتي به شكل مورد نظر درمي‌آيند. ت
ختال‌هاي حرارت ديده با عبور از قفسه‌هاي نورد گرم، تحت فشار غلطك‌ها قرار مي‌گيرند. در نتيجه ضخامت تختال‌ها كاهش يافته و افزايش طول مي‌يابند. فرآيند نورد گرم تا رسيدن تختال به ضخامت مورد نظر ادامه پيدا مي‌كند. ورق توليد شده در مرحله بعدي با فرايند نورد سرد به ورق آجدار آلومينيومي يا امباس تبديل مي‌شود. با عبور از غلطك‌هايي با طرح مورد نظر، روي سطح مسطح و صيقلي ورق آلومينيوم طرح‌هاي برجسته ايجاد مي‌گردد كه محصول مورد نظر را ورق آلومينيومي آجدار مي‌نامند.
مزيت‌هاي استفاده از ورق آلومينيوم آجدار
مزيت‌هاي ويژه ورق آلومينيومي آجدار سبب كاربرد گسترده آن در صنعت شده است. در اين بخش به شرح مهم‌ترين اين ويژگي‌ها خواهيم پرداخت:
سهولت اتصال: ورق‌هاي آجدار آلومينيومي به راحتي با استفاده از روشهاي جوشكاري، لحيم‌كاري يا با استفاده از پيچ و پرچ به يكديگر متصل ميشوند.
مقاومت مكانيكي: اين محصولات در برابر اجسام با وزن سنگين و همچنين ضربه، مقاومت بالايي داشته و به دليل اين ويژگي كاربرد زيادي در محيط‌هاي مرتبط با آن دارد.
وزن سبك: انواع ورق‌هاي آلومينيومي داراي وزن سبك هستند و به همين جهت جابه‌جايي و حمل و نقل آنها آسان است.
انعطاف‌پذيري: اين ويژگي سبب شده است، ورق‌هاي آلومينيومي آجدار در هر ابعاد و سايز و طرحي قابل سفارش باشند.
رسانايي الكتريكي: ورق آلومينيوم رسانايي الكتريكي بالايي دارد.
قابليت پرداخت: ورق‌هاي آلومينيوم به جهت شكلپذيري بالا، قابليت ماشين‌كاري و پرداخت‌كاري بالايي دارند. در بين آلياژهاي آلومينيوم، آلياژهاي سري ۵۰۰۰ و ۷۰۰۰ داراي بهترين قابليت پرداخت هستند.
مقاومت به خوردگي: آلياژهاي آلومينيوم از مقاومت به خوردگي مطلوبي برخوردار هستند. بنابراين، اين محصولات در محيط‌هاي خورنده و مرطوب كارايي مناسبي دارند.
سهولت در تميز كردن سطح: اين ويژگي باعث سهولت در نگهداري، به خصوص در استفاده‌هاي طولاني مدت خواهد شد.
ظاهر زيبا: درخشش و صيقلي بودن سطح ورق آجدار آلومينيومي، آن را براي مصارف تزئيني و دكوراسيون داخلي مناسب كرده است.
ابعاد استاندارد ورق آلومينيوم آجدار
ورق آلومينيومي آجدار به صورت رول و در ابعاد و ضخامت‌هاي مختلف توليد و عرضه مي‌شود. در توليد ورق آجدار آلومينيومي استانداردهاي بين‌المللي ASTM B 209M و BS 1470i را به كار مي‌گيرند. آج‌ها در اين محصولات، بسته به كاربرد مي‌توانند اشكال گوناگوني داشته باشند. ضخامت استاندارد ورق آجدار آلومينيوم ۳، ۵، ۶، ۷، ۸ و ۱۰ ميليمتر است كه اين قضيه قابل بسط دادن به اقسام ورق و در تعيين قيمت ورق آجدار و نوع آلومينيوم آن موثر مي‌باشد. وزن اين ورق‌ها با توجه به طول، عرض و ضخامت آنها تعيين مي‌شود. ابعاد استاندارد ورق‌هاي آجدار آلومينيومي به صورت زير است:
- طول دو متر و عرض يك متر
- طول ۲/۵ متر و عرض ۱/۲۵ سانتي متر
انواع رايج ورق آلومينيوم آجدار
براي توليد انواع ورق‌هاي آجدار آلومينيومي رايج و پركاربرد در صنعت، از دو نوع آلياژ آلومينيوم استفاده مي‌شود كه در زير به معرفي نوع و مشخصات محصولات توليد شده با آنها پرداخته‌ايم.
ورق آجدار آلومينيومي H22-3003: اين ورق از آلياژ آلومينيوم سري ۳۰۰۰ توليد مي‌شود كه عمليات حرارتي خاصي روي آن انجام گرفته است. سطح اين محصول براق، صيقلي و مقاوم در برابر اصطكاك و ليز خوردن بوده و دوام بالايي دارد. اين نوع ورق آجدار در موارد تزئيني، معماري و دكوراسيون داخلي كاربرد دارد. همچنين به دليل انعطاف و شكلپذيري آسان و قابليت جوشكاري مناسب، مراحل ساخت و توليد آساني دارد، بنابراين استفاده از آن اقتصادي و به صرفه خواهد بود.
ورق آجدار آلومينيومي T6-6061: اين نوع ورق آجدار در مقايسه با نوع قبل، سطح پرداخت شده براق‌تري ندارد، اما در برابر لغزش و خوردگي مقاومت مناسبي دارد. در صنعت از اين نوع ورق آجدار براي ساخت كفپوش، پله اضطرار و پله آسانسور استفاده مي‌شود. اين محصول با وجود قابليت جوش‌پذيري و ماشين‌كاري مطلوب، قابليت شكلپذيري محدودي دارد.
ورق آلومينيوم آجدار در ايران به دو صورت سه خط و چهار خط توليد مي‌شود و سازنده هر نوع از آن متفاوت است. شركت پارس آلومان كار از جمله شركت‌هاي توليد كننده ورق آلومينيوم آجدار سه خط و شركت نورد آلومينيوم اراك توليد كننده نوع چهار خط از اين محصول است. تفاوت ورق آلومينيومي آجدار چهار خطر و سه خط در اندازه دانه‌بندي آنها است.
پروسه توليد ورق آجدار چهار خط به گونه‌اي است كه محصول نهايي دانه‌بندي درشت دارد. اندازه دانه‌ها در ساختار يك آلياژ تاثير مستقيمي بر خواص مكانيكي و شكلپذيري آن خواهد داشت. دانه‌بندي درشت در آلياژ منجر به افزايش خاصيت كشساني و در نتيجه افزايش خاصيت شكلپذيري و انعطاف آن خواهد شد.
كاربردهاي ورق آلومينيوم آجدار
در اكثر پله‌هاي برقي و آسانسورها از ورق آجدار آلومينيومي در طرح‌هاي مختلف، در ورودي آنها استفاده مي‌شود. از ديگر كاربردهاي اين محصول، استفاده در طراحي دكوراسيون داخلي است. زيرا علاوه بر داشتن سطح براق و درخشان، با ايجاد اصطكاك باعث عبور و مرور امن و ايمن مي‌شود. از ورق آجدار آلومينيومي همچنين در طراحي قسمت بار وسايل حمل و نقل استفاده مي‌شود. قطارها، مترو، فروشگا‌ها و بيمارستان‌ها همگي از مكان‌هايي هستند كه استفاده از ورق آجدار آلومينيومي در آنها به وضوح مشاهده مي‌شود. همچنين براي كف‌سازي كارخانه‌هاي توليد آب معدني، مواد غذايي، دارويي، گاوداري و نانوايي‌ها، استفاده از ورق آلومينيومي آجدار گزينه مناسبي است.
زيرا در اين صنايع، بهداشت و خوردگي كه دغدغه مهمي است، حذف مي‌شود. اين محصول در كارخانه‌هاي كاغذسازي، توليد برق، استخراج در سواحل، تاسيسات نفتي و گازي، كارخانه‌هاي مواد شيميايي و پتروشيمي، پردازش مواد زايد هسته‌اي، استخراج معادن و توليد برق نيز كاربرد دارد. به دليل مقاومتي كه ورق آلومينيومي آجدار دارد، در پانل‌هاي كفپوش و عمودي در اتوبوس‌ها، ايستگاه‌ها و پايانه‌هاي حمل و نقل راه آهن كاربرد دارد. همچنين در ساخت و ساز كشتي و قايق، لوازم جابه‌جايي مكانيكي (مانند نقاله) و پانل‌هاي عمودي و شيب‌دار تزئيني براي كاربردهاي معماري در فضاي باز و سرپوشيده نيز كاربردهاي مهمي دارند.
جمع‌بندي
ورق‌هاي آجدار آلومينيوم محصولات پركاربردي هستند كه توسط شركت‌هاي مختلف نورد آلومينيوم توليد ميشوند. آلومينيوم اراك، پارس و پارس آلومان كار از جمله مهم‌ترين واحدهاي توليد ورق آجدار آلومينيومي در داخل كشور هستند. اين محصول در ابعاد، ضخامت، طرح و مشخصات مختلفي در بازار عرضه مي‌شود. قبل از اقدام به خريد ورق آجدار آلومينيومي، بهتر است با توجه به كاربرد، شناخت مناسبي از ويژگي‌هاي مورد انتظار در محيط كاري پيدا كنيم.